DE KERIS
( MAS AGUS - SOLO )
Magie en mystiek zijn heel nauw verbonden op Java en sterk met elkaar verweven. Allerlei magisch-mystieke praktijken komen nog steeds voor op Java en is allesbehalve een wereldvreemde aangelegenheid.
De traditionele geneeskunst, waarzeggerij, hand- en ster-lezen, numerologie en andere vormen van zowel witte als zwarte magie zijn een geliefde bezigheid voor iedere Javaan.
Uiteraard speelt de hele sfeer van de doordringende geuren van wierook, bloemen, kruiden, de mysterieuze klanken van de gamelanmuziek en de mystiek-nevelige kleuren der wayangspelen (schimmenspel met poppen) een hoogst belangrijke rol in de avonduren van Java, met op de achtergrond een kakofonie van de meest uiteenlopende geluiden van de natuur... Geen enkel ander Oosters land herbergt zoveel mysterie op verschillend niveau als het Indonesische eilandenrijk!
***
Het is niet echt vreemd dat de Oosterse magie en mystiek niet immer op de juiste wijze gewaardeerd wordt. Vaak wekt de dweepzieke verering, die diepzinnigheden bespeurt waar Westerlingen de schouders bij ophalen, ergernis, zo niet gehele verwerping. De Oosterse magie en mystiek laat zich sowieso al niet gemakkelijk benaderen, en zeker niet voor wie het te doen is om enig werkelijk begrip. Zelfs wanneer er vragen rijzen en men deze stelt aan de Javaan, maakt deze het gebaar van "Sudah, al, laat maar, niet vragen...".
Maar elke mystieke uiting van welke aard ook geniet juist dat exotische gewaad dat wij zo aantrekkelijk vinden, en wuift alle vooropgezette ideeën weg, om nog maar niet te spreken van voorbarige conclusies!
Alle mystiek, door Spinoza "Deus sive Natura" genoemd, is naturalistisch en dus hebben allerlei Freudiaanse en Marxistische theorieën hun deel wel gelijk, mits gezocht naar zeer natuurlijke wortels. Toch is simplicisme uit den boze, want in de sfeer van het Christendom neemt de mystiek noodwendig een heel andere gedaante aan dan b.v. in die van nature reeds mystiek getinte Griekse denken der Neo-Platonici.
Voor Indonesië geldt alles ten volle. Hier is de "primitieve" religie, in welke gedaante en ontwikkelingsfase ook, in wezen mythisch. En geldt dat niet als overal elders hetzelfde?
Maar elke mystieke uiting van welke aard ook geniet juist dat exotische gewaad dat wij zo aantrekkelijk vinden, en wuift alle vooropgezette ideeën weg, om nog maar niet te spreken van voorbarige conclusies!
Alle mystiek, door Spinoza "Deus sive Natura" genoemd, is naturalistisch en dus hebben allerlei Freudiaanse en Marxistische theorieën hun deel wel gelijk, mits gezocht naar zeer natuurlijke wortels. Toch is simplicisme uit den boze, want in de sfeer van het Christendom neemt de mystiek noodwendig een heel andere gedaante aan dan b.v. in die van nature reeds mystiek getinte Griekse denken der Neo-Platonici.
Voor Indonesië geldt alles ten volle. Hier is de "primitieve" religie, in welke gedaante en ontwikkelingsfase ook, in wezen mythisch. En geldt dat niet als overal elders hetzelfde?
***
De mystieke sektes op Java zijn veelal opgericht door charismatische leiders, "leraren" die door "goddelijke stem" daartoe zijn aangezet. Een der belangrijkste mystieke sekte is Susila Budhi Dharma (SUBUD), in 1925 opgericht in Semarang, nu zetelend in Jakarta.
De leden beschouwen zichzelf niet zozeer als een "mystieke beweging", maar meer als een soort trainingscentrum voor "spirituele oefeningen".
De verschillende magie-systemen gaan allen uit van het idee dat alle aspecten van het Heelal enerzijds en van de sociale en spirituele omgeving van de mens anderzijds onderling met elkaar in verband staan. Vaak wordt er een oorzakelijk verband aangenomen tussen verschijnselen die principieel en functioneel totaal verschillend zijn, maar een gelijkenis vertonen die overeen kan komen in uiterlijke vorm, kleur, taal of zelfs klank.
De leden beschouwen zichzelf niet zozeer als een "mystieke beweging", maar meer als een soort trainingscentrum voor "spirituele oefeningen".
De verschillende magie-systemen gaan allen uit van het idee dat alle aspecten van het Heelal enerzijds en van de sociale en spirituele omgeving van de mens anderzijds onderling met elkaar in verband staan. Vaak wordt er een oorzakelijk verband aangenomen tussen verschijnselen die principieel en functioneel totaal verschillend zijn, maar een gelijkenis vertonen die overeen kan komen in uiterlijke vorm, kleur, taal of zelfs klank.
***
De beschermende magische praktijk kent allerlei technieken, hoofdzakelijk door het geloof in bijzondere krachten, en het geloof dat magische energie vrijkomt door middel van die praktijken, zoals bij opvoeringen van het schimmen poppenspel, en heilmaaltijden gepaard met het uitspreken van bezweringsformules.
Een van de meest voorkomende methodes is het aanwenden van magische energie die aanwezig is in magisch-krachtige voorwerpen, waarvan de kris de aller bekendste is!
De keris of soedhok (het Kawi-woord hiervoor) is een "vermaterialiseerd" voorwerp, oa. bekend in de Sadjara Radja Djawa... een West-Javaanse vertelling over de breuk tussen het Pajajaran-Rijk op West-Java en het beroemde Oost-Javaanse Majapahit-Rijk. Tjioen Wanara/Aira Banjak Wide bindt de strijd aan met Radèn Soeosoeroeh. De achtergrond betreft de fabelleer van Makèk Moijo Padalangan.
De kris wordt gemaakt door de MPU, een speciale krissenkenner en een meestersmid, meestal gerelateerd met een der Kratons (Paleizen). Hun oorsprong gaat echter naar Oost-Java, met het dorpje Puger aan de Zuidkust van Java.
Hoewel heel Zuid-Oost Azië het gebruik kent van dodelijke steekwapens is de kris een buitengewoon Javaans product die zijn geschiedenis terug voert naar mythische tijden.
Het legendarische zojuist genoemde West-Javaanse Pajajaran-Rijk zou gouden tijden beleefd hebben aan het begin der Hindoese en Boeddhistische tijden. Het "land van Mendang Kamoelan", in het perspectief van het mythische Galoeh-Rijk en het Pajajaran-Rijk, vertelt over Siyung Wanara (de "goddelijke" aap) en Nawang Wulan, de hemelse nymf die afdaalde uit het Soeralaya/Hemle en haar ontmoeting met Djaka Taroeb.
Hun dochter wordt de stammoeder van het nog bestaande Mataram-Rijk van Midden-Java...
Legendarische pieken en krissen uit deze tijden behoren tot de meest bijzondere erfstukken (pusaka), zoals de Kangdjeng Ageng Plèrèd, en de krissen Kangdjeng Kyahi Ageng Kopêk en Bêtok...
Een van de meest voorkomende methodes is het aanwenden van magische energie die aanwezig is in magisch-krachtige voorwerpen, waarvan de kris de aller bekendste is!
De keris of soedhok (het Kawi-woord hiervoor) is een "vermaterialiseerd" voorwerp, oa. bekend in de Sadjara Radja Djawa... een West-Javaanse vertelling over de breuk tussen het Pajajaran-Rijk op West-Java en het beroemde Oost-Javaanse Majapahit-Rijk. Tjioen Wanara/Aira Banjak Wide bindt de strijd aan met Radèn Soeosoeroeh. De achtergrond betreft de fabelleer van Makèk Moijo Padalangan.
De kris wordt gemaakt door de MPU, een speciale krissenkenner en een meestersmid, meestal gerelateerd met een der Kratons (Paleizen). Hun oorsprong gaat echter naar Oost-Java, met het dorpje Puger aan de Zuidkust van Java.
Hoewel heel Zuid-Oost Azië het gebruik kent van dodelijke steekwapens is de kris een buitengewoon Javaans product die zijn geschiedenis terug voert naar mythische tijden.
Het legendarische zojuist genoemde West-Javaanse Pajajaran-Rijk zou gouden tijden beleefd hebben aan het begin der Hindoese en Boeddhistische tijden. Het "land van Mendang Kamoelan", in het perspectief van het mythische Galoeh-Rijk en het Pajajaran-Rijk, vertelt over Siyung Wanara (de "goddelijke" aap) en Nawang Wulan, de hemelse nymf die afdaalde uit het Soeralaya/Hemle en haar ontmoeting met Djaka Taroeb.
Hun dochter wordt de stammoeder van het nog bestaande Mataram-Rijk van Midden-Java...
Legendarische pieken en krissen uit deze tijden behoren tot de meest bijzondere erfstukken (pusaka), zoals de Kangdjeng Ageng Plèrèd, en de krissen Kangdjeng Kyahi Ageng Kopêk en Bêtok...
***
De Trisula en Vajra komen voor op de oude stenen reliëfs op Java en Sumatra, en heten beide van een "goddelijke" afkomst. De Hindoese Godheid Shiwa, ook wel Rudra, is hiermee gemoeid, die zijn speer Trisula koesterde.
De tweezijdige werpspies Vajra is eveneens bekend van vrouwelijke Godheden, die Griekse vrouwen soms verwerkten in hun haarpin, ook als dodelijk wapen!
Bekend was dat indien iemand een vergrijp of misdaad had gepleegd, gekrist mocht worden door een ieder! Mits deze zich 3 dagen ongezien kon houden en dus verborgen bleef, een heel moeilijk feit in een kleine gemeenschap midden in de wildernis.
Verteld wordt dat de MPU's een immens-zware levenshouding hebben van zware meditaties, ascetisch-mystieke oefeningen, algehele onthouding van zowel voedsel als sex, en maandenlang vertoeven in de gevaarlijke bossen aan de woeste Zuidkust!
Daarna zijn zij in staat het golvende dodelijk steekwapen te maken uit verschillende metalen. Hun hele ziel leggen zij erin en sommige krissen vertonen zelfs een duim- of tong-afdruk als "bewijs" van hun bovennatuurlijkheid.
De tweezijdige werpspies Vajra is eveneens bekend van vrouwelijke Godheden, die Griekse vrouwen soms verwerkten in hun haarpin, ook als dodelijk wapen!
Bekend was dat indien iemand een vergrijp of misdaad had gepleegd, gekrist mocht worden door een ieder! Mits deze zich 3 dagen ongezien kon houden en dus verborgen bleef, een heel moeilijk feit in een kleine gemeenschap midden in de wildernis.
Verteld wordt dat de MPU's een immens-zware levenshouding hebben van zware meditaties, ascetisch-mystieke oefeningen, algehele onthouding van zowel voedsel als sex, en maandenlang vertoeven in de gevaarlijke bossen aan de woeste Zuidkust!
Daarna zijn zij in staat het golvende dodelijk steekwapen te maken uit verschillende metalen. Hun hele ziel leggen zij erin en sommige krissen vertonen zelfs een duim- of tong-afdruk als "bewijs" van hun bovennatuurlijkheid.
***
Bij Puger ligt het kleine eilandje Sempu, waar het meest merkwaardige hout vandaan komt voor het heft en de krisschede van de kris!
Op het eilandje groeit namelijk de Klein-hovia Hospita boom, of de Kêlêmbauan. Beweerd wordt dat speciaal daarvoor bestemde mensen een boom uitzoeken, hier een kleine snede in kerven, en jaren later diezelfde boom omhakken en het kleine gedeelte uitzoeken van de kerf. Dit nog geen kubieke decimeter hout vertoont zwarte vlammen staat in zeer hoog aanzien en wordt tegen de hoogste prijzen verhandeld. Het gevlamde hout heet "kayu pêlêt".
Op het eilandje groeit namelijk de Klein-hovia Hospita boom, of de Kêlêmbauan. Beweerd wordt dat speciaal daarvoor bestemde mensen een boom uitzoeken, hier een kleine snede in kerven, en jaren later diezelfde boom omhakken en het kleine gedeelte uitzoeken van de kerf. Dit nog geen kubieke decimeter hout vertoont zwarte vlammen staat in zeer hoog aanzien en wordt tegen de hoogste prijzen verhandeld. Het gevlamde hout heet "kayu pêlêt".
***
Het moment om de boom te kappen wordt in stille ceremoniële riten uitgevoerd, vooral met offeringen gericht aan de Javaanse Zuidzee-Godin RATU KIDUL.
Met een jutezak voor de ogen en geheel nakend betreden de mannen het kleine vlakke eilandje, om niet onderuit gehaald te worden door verwanten of leden van het leger van de Vorstin. Zij regeert over elke duisterheid uit de Onderwereld en zal nooit met zich laten spotten!
De onverklaarbare bruikbaarheid van de krissen behoren nog immer tot de mysterieën van Java, door Westerlingen met argusogen gevolgd. Doch wanneer zij een kris zien dansen, of wandelen, of nog erger iemand geheel in de vernieling zien helpen, wint de angst van ongelovigheid...
Met een jutezak voor de ogen en geheel nakend betreden de mannen het kleine vlakke eilandje, om niet onderuit gehaald te worden door verwanten of leden van het leger van de Vorstin. Zij regeert over elke duisterheid uit de Onderwereld en zal nooit met zich laten spotten!
De onverklaarbare bruikbaarheid van de krissen behoren nog immer tot de mysterieën van Java, door Westerlingen met argusogen gevolgd. Doch wanneer zij een kris zien dansen, of wandelen, of nog erger iemand geheel in de vernieling zien helpen, wint de angst van ongelovigheid...
***
Één keer per jaar worden de krissen van de Kraton Yogyakarta en Solo gereinigd met speciale rituelen en komen leraren, leerlingen en afstammelingen der laatse MPU's (oorspronkelijke krissenmakers) van overal vandaan "helpen". Weinig echte van dergelijke magische krissenmakers treft men nog op Java, waarvan MPU Ki Jeno Harumbrojo van Getakan (Yogya) de vermoedelijk laatste is. Deze man stamt van de MPU Supo Mandrangi van het legendarische Majapahit Rijk en geniet groot aanzien.
***
Mocht U ooit in de buurt komen van een Javaanse keris/kris, weet dan, dat de magische energie van de kris elke mentale gedachte leest... en niet slechts door een werkelijke MPU vervaardigd zou zijn, maar ook van de ...dukuns! Dat kunnen de dukun japa of dukun jampi zijn die een beschermende magie uitoefenen (dus een helpende hand bieden en heet "witte magie"). Maar ook de dukun sihir of dukun tenung... Zij zijn gespecialiseerd in agressieve, vernietigende zwarte magie, die mensen nooit met rust kunnen laten...
***
Wie niets vreest, kan gemakkelijk een booswicht worden...
Maar wie te veel vreest, wordt zeker een slaaf...
Maar wie te veel vreest, wordt zeker een slaaf...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten